Ekologia franciszkańska (3): Matka Boża Zielna

Federacja Europy Środkowo-Wschodniej Zakonu Franciszkanów (FEMO) zleciła Komisji ds. sprawiedliwości, pokoju oraz integralności stworzenia, przygotowanie pomocy w realizacji uchwały kapituły generalnej, dotyczącej nawrócenia ekologicznego. Przewodniczący Komisji o. dr Stanisław Jaromi przygotował kolejny felieton o tej tematyce. Zapraszamy do lektury.

***

Ziołowy bukiet na Wniebowzięcie NMP
15 sierpnia – dzień pełen różnych treści i historycznych, i teologicznych jest świętem wprowadzającym do kościołów pachnące zielne bukiety. Święcimy zatem w świątyniach rumianek i miętę, malwy i nagietki, chabry i lawendę, nawłoć i macierzankę. A z nimi owies i żyto, jabłko i leszczynę… i to wszystko, co pragniemy umieścić w barwnym bukiecie wdzięczni za płodność ziemi i urodzaj. I dziękując za plony ziemi i ziarno zebrane z pól, chwalimy Boga, od którego „pochodzi bogactwo wody i słońca na ziemi, aby wszystko, co zieleni się i rozkwita, owocowało, gdy przyjdzie czas zbiorów”.

W 1950 roku Pius XII w konstytucji apostolskiej Munificentissimus Deus ogłosił dogmat, że Bogarodzica Dziewica Maryja została z ciałem i duszą wzięta do Niebieskiej Chwały. Ona to, na mocy zupełnie szczególnego przywileju, swoim Niepokalanym Poczęciem zwyciężyła grzech, i dlatego nie podlega temu prawu trwania w rozkładzie grobowym, ani nie musiała aż do końca świata czekać na wybawienie swego ciała.
Dogmat ten wyraził prawdę, która od wieków wyznawana była zarówno w zachodnim, jak i wschodnim Kościele. Obchodzona 15 sierpnia uroczystość Wniebowzięcia Maryi oprócz uwielbienia dla Matki Syna Bożego powinna być również wyrazem wiary w nasze zmartwychwstanie.

Według podań i legend na miejscu „zaśnięcia Maryi”, z którego została wzięta do Nieba, pozostały kwiaty i zioła. Stąd zrodziła się tradycja święcenia bukietów, ziela, kępek czy ograbek. Przynosimy zioła i plony ziemi, aby dziękować za urodzaj i chwalić Pana za Jego liczne łaski. Warto kultywować tę piękną ludową tradycję, która łączy cykl pór roku, pracę, życie doczesne z tym, do czego zmierzamy i jesteśmy powołani.

Od IX wieku w uroczystość Wniebowzięcia poświęca się kłosy zbóż, owoce i kwiaty. Są one symbolem duchowej dojrzałości Maryi i pełni łask, którymi ubogacił Ją Bóg. W Polsce Wniebowzięcie zwane jest w języku ludowym Świętem Matki Boskiej Zielnej. W dniu tym bowiem „zapalają się kościoły wiązankami z najpiękniejszych kwiatów polnych, różnobarwnych ziół, kłosów zbóż, gałązek drzew z owocami, które kapłan poświęca. (…) Z tych kłosów błogosławionych przed ołtarzem. wykruszają potem ziarna do pierwszego siewu na zagonie swych ojców” (Z. Gloger XIX/XX w.).

Błogosławmy Boga, który swoją wszechmocą stworzył ziemię, a swoją opatrznością ją ubogacił. Dał ją ludziom do uprawy i czerpania z niej owoców koniecznych do podtrzymania życia. Składając Bogu dzięki za Jego hojność, uczymy się także, zgodnie ze słowami Ewangelii, szukać najpierw królestwa Boga i Jego sprawiedliwości. Wtedy bowiem wszystko, czego potrzebujemy do życia, będzie nam dodane. I z franciszkańską radością uwielbiajmy Bożą Obecność w całym Stworzeniu.

Dołączmy modlitwę przygotowaną na Rok Laudato si’:
Boże miłości, Stworzycielu nieba, ziemi i wszystkich ich mieszkańców,
otwórz nasze umysły i dotknij naszych serc, byśmy byli częścią stworzenia, twego wielkiego daru.
Bądź obecny wśród tych wszystkich, którzy potrzebują pomocy, szczególnie najuboższych i najbardziej bezbronnych.
Pomagaj nam okazywać twórczą solidarność w zmaganiu z konsekwencjami globalnej pandemii.
Uczyń nas odważnymi, by z pokorą przyjmować zmiany służące dobru wspólnemu.
Teraz, wśród nowych doświadczeń, ucz nas, że wszyscy jesteśmy ze sobą wzajemnie połączeni i od siebie zależni.
Uzdolnij nas, byśmy mogli usłyszeć i reagować na płacz Ziemi i jęk ubogich.
Niech z tych cierpień zrodzi się bardziej braterski i zrównoważony świat.
Otuleni pełnym miłości spojrzeniem Maryi Wspomożycielki Wiernych prosimy przez naszego Pana Jezusa Chrystusa. Amen.
(przekład własny z języków włoskiego i angielskiego)
oraz
Liturgiczne błogosławieństwo ziół i kwiatów
Drodzy bracia i siostry! Z wdzięcznością przynieśliśmy do domu Bożego pierwociny kwiatów, roślin zielonych i ziół leczniczych, aby Bóg za przyczyną Wniebowziętej ustrzegł je od wszelkiej szkody i aby służyły człowiekowi i zwierzętom.
Panie, Boże nasz, Ty wszystkim stworzeniom dajesz pokarm we właściwym czasie, Ty nakazujesz rosnąć trawie, ziołom i zbożu, aby stawały się lekarstwem i pożywieniem dla ludzi i zwierząt. Od Ciebie pochodzi bogactwo wody i słońca na ziemi, aby wszystko, co zieleni się i rozkwita, owocowało, gdy przyjdzie czas zbiorów. Prosimy Cię, pobłogosław przyniesione do Ciebie pierwociny zieleni tego roku, młode pędy zbóż, trawy, zioła i kwiaty. Zachowaj je od zniszczenia, aby wzrastały, radowały oczy, przynosiły jak najobfitszy plon i mogły służyć zdrowiu ludzi i zwierząt. A gdy będziemy schodzić z tego świata, niechaj nas, niosących pełne naręcza dobrych uczynków, przedstawi Tobie Najświętsza Dziewica Wniebowzięta, najdoskonalszy owoc ziemi, abyśmy zasłużyli na przyjęcie do wiecznego szczęścia. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków. Amen.

Z franciszkańskim Pokój i dobro!
o. Stanisław Jaromi OFMConv, koordynator ds. sprawiedliwości, pokoju i ochrony stworzenia FEMO