Czym jest wole tarczycy? Przyczyny i leczenie

Wole tarczycy to określenie stosowane do opisu powiększonego gruczołu tarczycowego. Mogą one być widoczne gołym okiem, czasem jednak dostrzega je dopiero lekarz w wyniku badania obrazowego. Dowiedz się, czy wole tarczycy mogą być niebezpieczne, jak wygląda ich leczenie i jakie mogą być przyczyny tego problemu?

Czym jest wole tarczycowe?

Określenie „wole tarczycy” lub „wole tarczycowe” stosowane jest dla każdego powiększenia gruczołu tarczycy, niezależnie od przyczyn oraz stopnia zaawansowania problemu. Zjawisko to nie zawsze oznacza niebezpieczną chorobę, jednak każde wyraźne zgrubienie w okolicy szyi lub inne objawy współtowarzyszące, jak nieustająca chrypka lub problemy z przełykaniem, powinny skłonić nas do wizyty u lekarza.

Przyczyny woli tarczycowych

Przyczyny woli tarczycy mogą być różne, od dość błahych do poważnych schorzeń. Do najczęstszych źródeł problemu należą:

  • niedoczynność tarczycy i choroba Hashimoto oraz inne stany zapalne tarczycy – związane jest to z niedostateczną produkcją hormonów oraz niszczeniem gruczołu tarczycy,
  • choroba Gravesa-Basedowa – ta choroba autoimmunologiczna powoduje między innymi wzmożenie produkcji hormonów tarczycy, co wywołuje powiększenie gruczołu; do innych objawów należą wytrzeszcz gałek ocznych i tachykardia,
  • guzki tarczycy – zarówno pojedyncze, jak i występujące w grupie (tzw. wole wieloguzkowe); są one najczęściej zmianami łagodnymi, nieprowadzącymi do powstania nowotworów złośliwych,
  • rak tarczycy – w porównaniu z pozostałymi przyczynami nowotwory złośliwe gruczołu tarczycy występują stosunkowo rzadko; w przypadku podejrzenia tej choroby konieczne jest wykonanie biopsji oraz badania histopatologicznego pobranej próbki,
  • ciąża – jeden z wytwarzanych w jej czasie hormonów, ludzka gonadotropina kosmówkowa (HCG), sprzyja powiększeniu tarczycy,
  • leczenie innych chorób – wole tarczycowe mogą być wynikiem zarówno farmakoterapii, np. w leczeniu psychiatrycznym, jak i radioterapii przeprowadzanej w obrębie głowy i szyi,
  • niedobory jodu – w Polsce nie jest zbyt częsty ze względu na powszechność jodowania soli; inne powikłania braku jodu w diecie to obniżenie zdolności umysłowych oraz rozwój chorób tarczycy.

Objawy woli tarczycy

W niektórych przypadkach wole tarczycowe dają wyraźne objawy widoczne gołym okiem. Mają one postać wyraźnego zgrubienia u podstawy szyi, co daje wrażenie jej ogólnego powiększenia. Wole mogą mieć różną wielkość, czasem więc symptom ten będzie wyraźnie widoczny, a niekiedy dostrzegalny dopiero po bliższym przyjrzeniu się. Należy jednak pamiętać, że część woli będzie widoczna dopiero na badaniu obrazowym. Do dodatkowych objawów woli tarczycowych zalicza się:

  • uczucie ucisku w gardle,
  • problemy z przełykaniem,
  • nieustająca chrypka o nieznanym pochodzeniu,
  • przewlekły kaszel o nieznanej przyczynie,
  • utrudnione oddychanie.

Czasem symptomy te mogą powodować jedynie niewielkie niedogodności, a niekiedy znacząco utrudniać życie. Jeśli jednak zauważysz je nawet w niewielkim stopniu, warto udać się na konsultację do lekarza rodzinnego lub endokrynologa.

Diagnostyka woli tarczycowych

Pojawienie się woli tarczycy zazwyczaj można wstępnie ustalić na podstawie podstawowego badania (palpacyjnego oraz oględzin) oraz wywiadu zebranego od pacjenta. Lekarz zwykle pyta o czynniki ryzyka, takie jak dieta, historia chorób w rodzinie oraz ogólny stan zdrowia pacjenta, wcześniejsze leczenie i przyjmowane leki. Dla potwierdzenia przypuszczeń stosowane jest badanie obrazowe, najczęściej USG tarczycy. Ta całkowicie bezbolesna i bezinwazyjna procedura pozwala na ustalenie faktycznego stanu tarczycy. Dodatkowo lekarz może zalecić badania krwi pod kątem obecności hormonów tarczycy oraz przeciwciał. W niektórych sytuacjach konieczna może być też biopsja oraz pomiar wychwytu radioaktywnego jodu.

Leczenie woli tarczycy

Leczenie woli tarczycy zależeć będzie przede wszystkim od przyczyny schorzenia. Najczęściej problem znika sam przy wyeliminowaniu źródła, np. przy uzupełnieniu niedoborów. Zazwyczaj wystarczy leczenie farmakologiczne, jednak w przypadku większych woli lub trudniejszych przypadków możliwe jest leczenie operacyjne.

 

Artykuł sponsorowany