42 lata temu rozpoczęła się pierwsza pielgrzymka Jana Pawła II do Polski

42 lata temu rozpoczęła się pierwsza pielgrzymka Jana Pawła II do Polski. 2 czerwca 1979 r., Karol Wojtyła po raz pierwszy odwiedził Polskę jako papież Jan Paweł II. Pielgrzymka, która w dużym stopniu zapoczątkowała też rozpad systemu komunistycznego, wywołała w kraju nieopisany entuzjazm i równie wielkie obawy władz.

Ówczesne władze Polski Ludowej były pielgrzymce z oczywistych powodów niechętne, jej termin przekładano, piętrzono trudności, stawiano warunki. Ale formalnie zabronić jej nie mogły, z tej choćby racji, że Karol Wojtyła miał obywatelstwo polskie.

Papież odwiedził kolejno Warszawę, Gniezno, Częstochowę, Kraków, Kalwarię Zebrzydowską, Wadowice, Oświęcim, Nowy Targ i ponownie Kraków. Oficjalnym hasłem podróży apostolskiej były pierwsze słowa hymnu ku czci św. Stanisława ze Szczepanowa – „Gaude Mater Polonia” („Raduj się, Matko Polsko”).

Na całej trasie pielgrzymki, która rozpoczęła się w Warszawie, papieża witały nieprzebrane tłumy wiernych, udekorowane domy i balkony. Wsłuchiwano się w słowa człowieka, który mówił prawdę do ludzi żyjących od lat w zakłamaniu panującym w mediach, w pracy i wdzierającym się do rodzin. Władze państwowe nagle się wycofały.

Ojciec Święty mówił o historii narodu, o prawach człowieka, o demokracji i prawie do wolności Polaków. Mówił o zakłamanych fragmentach dziejów z ostatnich dziesięcioleci czy o tych, o których milczano w oficjalnych programach szkolnych: „Wyłączenie Chrystusa z dziejów człowieka jest aktem wymierzonym przeciwko człowiekowi – mówił na placu Zwycięstwa w stolicy. – Nie sposób zrozumieć tego Narodu, który miał przeszłość tak wspaniałą – ale zarazem tak straszliwie trudną – bez Chrystusa […] Nie sposób zrozumieć tego miasta, Warszawy, Stolicy Polski, która w roku 1944 zdecydowała się na nierówną walkę z najeźdźcą, na walkę, w której została opuszczona przez sprzymierzone potęgi […], nie może być Europy sprawiedliwej bez Polski niepodległej na jej mapie […] I wołam z głębi tego tysiąclecia: Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi. Tej ziemi”. Tego dnia słuchali go wszyscy Polacy.

Fragment homilii wygłoszonej przez Jana Pawła II 2 czerwca 1979 r. na placu Zwycięstwa w Warszawie:

Na Jasnej Górze Prymas Tysiąclecia i Jan Paweł II oddali cześć Maryi, dziękując jej za sprawowaną opiekę nad narodem: „Ojciec św. odczytał głosem pełnym wzruszenia swoje »Maryjne Wyznanie Wiary« ‒ czytamy w Pro memoria kardynała Wyszyński. – Publicznie zobowiązał się do tego, że Matce Kościoła zawierza siebie i swoje zadanie w Kościele”. Na Jasnej Górze – notował prymas – „Ojciec św. wdał się jeszcze w dialog z wiernymi, okrzykom i śpiewom nie było końca”.

Wszędzie papieżowi towarzyszyła polska młodzież, a spotkania z nią – w Warszawie, w Częstochowie, a potem w Krakowie – przeszły do historii. Pamiętne spotkanie na krakowskich Błoniach oraz spotkanie na Franciszkańskiej, podczas którego papież z balkonu nawiązywał dialog z tłumami wiernych, stały się symbolami faktycznego związku Kościoła z narodem. Szczególnie mocno zapadły w pamięć słowa wypowiedziane pod koniec homilii na krakowskich Błoniach, w obecności co najmniej miliona wiernych: „Musicie być mocni, drodzy bracia i siostry […] Musicie być mocni mocą wiary […] Dziś tej mocy bardziej wam potrzeba niż w jakiejkolwiek epoce dziejów. Musicie być mocni mocą nadziei, która przynosi pełną radość życia i nie dozwala zasmucać Ducha Świętego! […] I dlatego […] proszę was […] abyście nigdy nie zwątpili i nie znużyli się, i nie zniechęcili się […] abyście mieli ufność […] abyście szukali zawsze duchowej mocy u Tego, u którego tyle pokoleń ojców naszych i matek ją znajdowało”.

Jeszcze w atmosferze uniesienia tym, co się stało, prymas Polski notował: „Największym osiągnięciem w wymiarze religijnym i historycznym był sam fakt obecności Ojca św. w Polsce”.

Tekst za: pierwszapielgrzymka.ipn.gov.pl

Fot 1. Powitanie Jana Pawła II przy grobie Nieznanego Żołnierza, 2 czerwca 1979 r. Obok Ojca Świętego kardynał Stefan Wyszyński, za nim ksiądz Stanisław Dziwisz, z prawej mistrz Papieskich Ceremonii Liturgicznych prafał Virgilio Noe | za: IPN
Fot 2. Jan Paweł II wyjeżdża z siedziby prymasa Polski, zdjęcie wykonane z punktu zakrytego o kryptonimie „Kopuła” w ramach operacji „Lato 79”, 3 czerwca 1979 r. Ojca świętego witają Strażacy -Bracia Franciszkanie z Niepokalanowa. | za: IPN